ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ

Στην γνωστή πασαρέλα του SKY για τον μεγαλύτερο Έλληνα όλων των εποχών νικητής ανεδείχθη ο Μ. Αλέξανδρος.
Εύλογο και αναμενόμενο.
Ο Ιουστινιανός ο Μέγας ανεδείχθη 82ος.
Του Ιουστινιανού προηγούνται (μεταξύ άλλων): Θεοδωράκης Μ. (11ος), Μερκούρη Μ. (13η), Παπανδρέου Α. (14ος), Βελουχιώτης Άρης (31ος), Γκάλης Ν. (33ος), Ρίτσος Γ. (40ος), Ζαγοράκης (48ος), Μπελογιάννης Ν. (57ος), Παπανδρέου Γ. (59ος), Μαργιωρής Ν. (60ος), Παναγούλης Αλ. (61ος), Παπαδόπουλος Γ. (62ος), Παπαθανασίου Β. (66ος), Σημίτης Κ. (73ος), Αγγελόπουλος Θ. (76ος), Ξυλούρης Ν. (77ος), Καζαντζίδης Στ. (78ος) και Φλωράκης Χ. (79ος).
Ο Ιουστινιανός, όλως περιέργως, προηγείται κατά μία θέση του Λαζόπουλου Λ. (83ου). (Πάλι καλά!!).
Βεβαίως οι «διαγωνισμοί-καλλιστεία» τέτοιου είδους αποτελούν αστειότητες. Στην πραγματικότητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικώς και μόνον ως βλακόμετρα των λαών.
Δόξα τω Θεώ σε βλακεία δεν υστερούμε ως Έλληνες..
Εάν όμως μετείχα ως κριτής στην πασαρέλα αυτή (χωρίς καθόλου να παραγνωρίζω τον ρόλο που έπαιξε στην παγκόσμια ιστορία ο Μ. Αλέξανδρος) θα επέλεγα ως σημαντικώτερο Έλληνα όλων των εποχών τον Ιουστινιανό τον Μέγα. Υπήρξε πράγματι Μέγας. Με κριτήριο τίνος Έλληνος το έργο είχε ευμενή και μεγαλυτέρας διαρκείας αποτελέσματα σε μεγαλύτερο αριθμό προσώπων.
Δεν θα τον επέλεγα για τις άκρως σημαντικές στρατιωτικές επιτυχίες των στρατηγών του Ναρσή και Βελισαρίου στους πολέμους στην Ανατολή κατά των Περσών, στον Νότο και στην Δύση κατά των βαρβάρων που είχαν καταλύσει την Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. (Η Μεσόγειος έγινε Βυζαντινή λίμνη από το Γιβραλτάρ μέχρι την Ταυρίδα και μέχρι την Αίγυπτο.)
Ούτε για την λαμπρή Αγία Σοφία που έχτισαν ο Ισίδωρος και ο Ανθέμιος).
Η Ιουστινιάνειος νομοθεσία (η κωδικοποίηση δηλ. του Ελληνορωμαϊκού Δικαίου), το Corpus Iuris Civilis, υπήρξε το διαρκέστερο και το λαμπρότερο των έργων του.
Εξακολουθεί ακόμη να αποτελεί (εισαχθείσα δια των εθνικών αστικών κωδίκων) την βάση του ισχύοντος αστικού δικαίου σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου. Σε όλη την Ευρώπη. (Πλην της Αγγλίας. Αποτελεί όμως ακόμη το κύριο δίκαιο στην Σκωτία). Οι Ευρωπαϊκοί λαοί το μετέφεραν συχνά στις αποικίες τους. Έτσι η Ιουστινιάνειος κωδικοποίηση αποτελεί την βάση του αστικού δικαίου στην Κεντρική και στην Νότια Αμερική. Ακόμη και σε ωρισμένες Πολιτείες των Η.Π.Α. όπως στην Φλώριδα (νομίζω), στην Νέα Ορλεάνη, στην Καλιφόρνια (νομίζω), στο Γαλλόφωνο Κεμπέκ του Καναδά εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη επιρροή της Ιουστινιάνειας νομοθεσίας. Στην Τουρκία ο Αστικός Κώδικας (μετάφραση του Ελβετικού Αστικού Κώδικα) από το 1926 βασίζεται στην Ιουστινιάνειο νομοθεσία. Ομοίως ο αστικός Κώδικας στην Κίνα (προ της επιβολής του κομμουνιστικού καθεστώτος βεβαίως!), ο αστικός Κώδικας του 1896-1898 στην Ιαπωνία, ο αστικός Κώδικας στο Σιάμ (και δεν γνωρίζω και σε πόσες άλλες ασιατικές χώρες) βασίζονται στην Ιουστινιάνειο νομοθεσία.
Ήταν όμως ο Ιουστινιανός Έλληνας;
Όχι με το σημερινό εθνοφυλετικό κριτήριο. Ήταν Ιλλυριός γεννημένος στην σημερινή περιοχή των Σκοπίων. Είχε όμως βαθειά κλασσική (Ελληνική και Ρωμαϊκή) Παιδεία. Και επειδή η περιοχή του τότε ανήκε στην ίδια κρατική οντότητα (Βυζάντιο) με την κυρίως Ελλάδα, {η οποία (Ελλάδα) άλλωστε εδέσποζε στο Βυζάντιο} δεν βλέπω τον λόγο να μην τον περιλάβω στην χορεία των Ελλήνων. Άλλωστε στην εποχή του το εθνοφυλετικό κριτήριο ήταν και ασαφές και χωρίς σπουδαιότητα. Μεγαλύτερη σημασία είχε το πολιτιστικό κριτήριο
Τελευταίο αλλά ουχί έσχατο. Επί Ιουστινιανού η Ελληνική γλώσσα εξετόπισε την Λατινική ως επίσημη γλώσσα του Βυζαντινού Κράτους. Οι τελευταίοι δε νόμοι του («αι Νεαραί», «Novelles») περιελήφθησαν στην Ιουστινιάνειο Κωδικοποίηση στα Ελληνικά.
Κλείνω με ένα (αληθινό) ανέκδοτο.
Περί το 1964. Καθηγητής του Ρωμαϊκού Δικαίου στην Νομική Σχολή Αθηνών ο αείμνηστος Γ. Πετρόπουλος. Έξοχος Ρωμαϊστής , αλλά πολύ αυστηρός (υπέρ το δέον) Καθηγητής.
Εξετάσεις πτυχίου. Μεταξύ των εξεταζομένων και οι δύο πρώτοι Αφρικανοί φοιτητές στην Νομική Σχολή Αθηνών. Εξ Ουγκάντας. Πρώτα εξαδέλφια. Ο Πέτρος και ο Παύλος. Ο αυστηρότατος Πετρόπουλος ερωτά (για να τον περάσει) τον ένα από τους δύο. Ποιος ήταν ο Ιουστινιανός. Όλο το μάθημα (Ρωμαϊκό Δίκαιο) περιεστρέφετο στην Ιουστινιάνειο Κωδικοποίηση. Απάντηση του Πέτρου (ή του Παύλου) «Αντρωπο». Ερωτάται ο έτερος Καππαδόκης «τι άντρωπο;». Απάντηση «άντρωπο καλό, ντικηόρο».